Homepage > Huidige pagina

Inleiding

Het klanksysteem van standaard Bosnisch is gebaseerd op het klanksysteem van nieuw štokavische Zuidslavische dialecten, waarop ook het klanksystemen van Kroatisch en Servisch zijn gebaseerd.

NB Voor het correct weergeven van de IPA-tekens is het nodig dat u het lettertype Doulos SIL downloadt en eenmalig installeert. Zie hiervoor de Audio-instructie.

Het klanksysteem  bestaat uit vijf klinkers (vocalen) en vijfentwintig medeklinkers (consonanten). In principe wordt elke klank met één letter verbonden, dus de letters van Bosnische alfabet worden altijd min of meer op dezelfde manier uitgesproken. Drie Bosnische klanken [ǯ], [ļ] en [ń] , worden in het latijns schrift met twee letters weergegeven, respectief dž, lj, en nj.  In het Cyrillisch worden ze met één letter weergegeven (џ, љ, њ). Er zijn geen tweeklanken (diftongen) en 'stomme klanken' (gereduceerde vocalen). De enige uitzondering is de letter 'r'.

De klank 'r' Get Flash to see this player. in de buurt van een klinker gedraagt zich als een medeklinker [r], maar tussen medeklinkers of aan het begin van een woord vóór een medeklinker gedraagt die zich als een klinker. Die vocalische “r”  wordt dan uitgesproken met een 'stomme e' (halfvocaal schwa [ə]) ervoor (zoiets als de Nederlandse er in de prefix ver-): Grk [gərk], prst [pərst], rt [ərt] Get Flash to see this player. . In de Slavische variante van fonetische schrift wordt deze klank weergegeven als [r̥].

De Bosnische vocalen zijn [a], [e], [i], [o], [u]  Get Flash to see this player. en vocalische r [r̥] Get Flash to see this player. . Ze kunnen op vier verschillende manieren uigesproken worden: kort en lang, met een stijgende of met een dalende intonatie. Ongeacht deze uitspraakmanieren, verandert niets aan hun articulatieplaats en  vorming.

In principe worden vocalen [a], [i] en [u] Get Flash to see this player. uitgesproken net als corresponderende Nederlandse klanken, zoals bijv. in woorden schaap, stier en koe.
De Bosnische [e] Get Flash to see this player. zit ergens tussen Nederlandse [e:] en [ɛ] in. Het is te vergelijken met de [e] in Mercator.
De Bosnische [o] Get Flash to see this player. zit ergens tussen Nederlandse [o:] en [ɔ] in. Het is te vergelijken met de [o] in Mercator.

De Bosnische consonanten worden naar hun vorming verdeeld in vier klassen (in de fonetische transcriptie wordt, waar van toepassing, een klank eerst volgens de algemene, en dan volgens de Slavische schrijfwijze weergegeven):

• occlusieven (plofklanken): [b], [p], [d], [t], [g], [k] Get Flash to see this player.
• fricatieven (wrijfklanken): [f], [z], [s], [ʒ], [š], [h] Get Flash to see this player.
• affricaten: [c], [ć], [ʒ́], [č], [ǯ]   Get Flash to see this player.
• sonanten: [v], [j], [l], [ļ], [r], [m], [n], [ń] Get Flash to see this player.

De meeste problemen voor Nederlanders vormen 'zachte', gepalataliseerde medeklinkers waarbij de tong tegen het zachte gehemelte ligt. In het latijnse alfabet komen ze voor met een diakritisch teken (ž, š, ć, đ, č) Get Flash to see this player. of in een digram (dž, lj, nj) Get Flash to see this player. . Voor de klank-letter verhouding zie 'ABC - uitspraak van de Bosnische klanken'.

Vorig scherm